Istotną okolicznością wpływającą na poziom plonów roślin uprawnych jest między innymi jakość gleby. Brak systematycznego nawożenia organicznego wpływa na degradację gleby, a w konsekwencji obniża jej żyzność i ogranicza plony. Jak sobie z tym radzić?
Dobra jakość gleby to dobry system korzeniowy
Często podkreśla się, że należy dbać o system korzenny roślin uprawnych. To oczywiście ważne, w końcu to korzenie dostarczają roślinie wodę oraz składniki odżywcze. Trzeba monitorować stan korzeni oraz zwracać uwagę na uszkodzenia wywołane przez szkodniki albo grzyby. Na rozwój systemów korzeniowych roślin wpływają także warunki glebowe. Niska żyzność gleby skutkuje między innymi degradacją systemu korzeniowego. Jeżeli gleba jest wyjałowiona, to korzeń nigdy nie będzie mocny. Należy więc dbać o jakość gleby. Podstawowym działaniem, które pozytywnie wpływa na żyzność gleby, jest prawidłowe stosowanie w uprawach naturalnych nawozów organicznych. Dobrym pomysłem jest wykorzystanie nawozów na bazie kwasów humusowych.
Kwasy humusowe gwarantują więcej próchnicy w glebie
Kwasy humusowe są naturalnymi związkami organicznymi zawartymi w próchnicy gleby, niezbędnymi dla zdrowych i urodzajnych gleb. Dzielą się na trzy grupy: kwasy huminowe, kwasy fulwowe (fulwonowe) oraz huminy (węgle humusowe). Badania wykazały, że mają duży pozytywny wpływ na żyzność, urodzajność oraz wilgotność gleby. Wpływają na takie właściwości gleby jak magazynowanie wody czy dostępność substancji odżywczych, tym samym pośrednio przyczyniając się do wzrostu roślin. Wykazano także, że stosowanie kwasów humusowych zmniejsza występującą w glebie frakcję związków ołowiu, jednocześnie zwiększając frakcję związków ołowiu rozpuszczalnych w wodzie. Nawozy zawierające kwasy huminowe mogą więc być skutecznym środkiem rekultywacji gleb zanieczyszczonych ołowiem. Jednakże najważniejszym argumentem za korzystaniem z kwasów humusowych jest to, że podnoszą one zawartość próchnicy w glebie.
Kwasy humusowe poprawiają jakość gleby
Poziom substancji próchniczych w glebie jest jednym z decydujących czynników wpływających na zasobność w składniki mineralne oraz żyzność gleby, a co za tym idzie, na jej potencjał plonotwórczy. Niski zapas próchnicy w glebie oznacza niską urodzajność gleby. Z problemem tym boryka się wielu polskich rolników – szacuje się, że gleby słabo próchniczne (czyli takie, których poziom próchnicy wynosi poniżej 2%) stanowią, zależnie od regionu, 40-72% wszystkich gruntów rolnych. Kłopot z glebą o ubogiej zawartości próchnicy jest tym poważniejszy, że naturalny proces powstawania próchnicy w glebie jest bardzo powolny. Na szczęście na poziom próchnicy w glebie można wpływać.
W tym celu polecane jest używanie preparatów humusowych. Kwasy huminowe ulepszają strukturę oraz właściwości fizyczne gleby, stabilizują ich odczyn, a także zapobiegają wypłukiwaniu składników odżywczych. Korzenie roślin uprawianych w żyznej, wysoko próchnicznej glebie są mocniejsze oraz lepiej pobierają wodę i składniki mineralne. Należy także podkreślić wyjątkową zdolność kwasów huminowych do zwiększania retencji wody w glebie. Jest to szczególnie ważne ze względu na postępujące zmiany klimatyczne. Kwasy humusowe ograniczają parowanie wody nawet do 30%, tym samym ułatwiając roślinom pobieranie wody z gleby. Zawartość kwasowych huminowych w glebie może także załagodzić negatywne właściwości gleby, np. usuwając z niej zanieczyszczenia, takie jak toksyczne poziomy soli, które hamują wzrost roślin.
A zamiast syntetycznych nawozów…
Pozytywny wpływ preparatów humusowych na jakość i żyzność gleby jest nie do przecenienia, szczególnie w warunkach polskich, gdzie przeciętny poziom próchnicy w glebie to jedynie 1-2%. Naturalne nawozy organiczne zawierające kwasy huminowe pozytywnie oddziałują na próchniczność gleby, a co za tym idzie ułatwiają roślinom pobieranie wody oraz substancji odżywczych z gleby. Uniwersalność kwasów humusowych powoduje, że absolutnie żaden syntetyczny nawóz nie może się z nimi równać.